پاسپورت کانادا (Canadian Passport) و هر آن‌چه باید درمورد آن بدانید!
قسمت_اول
مرجع و نهاد صادرکننده‌ی گذرنامه در این کشور «اداره مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا» (IRCC) است (این اداره را از این پس در این مقاله، به‌اختصار، «اداره مهاجرت» می‌نامیم).
اعتبار
پاسپورت‌‌های کانادایی از نظر مدت اعتبار به دو دسته تقسیم می‌شوند: پاسپورت‌هایی که برای افراد کمتر از ۱۶ ساله صادر می‌شود، پنج سال اعتبار دارند و پاسپورت‌هایی که برای افراد ۱۶ ساله به بالا صادر می‌شود، بین ۵ تا ۱۰ سال (به تشخیص اداره مهاجرت ) اعتبار خواهند داشت.
جالب است بدانید که پاسپورت این کشور اگرچه به دارندهاش تعلق دارد، اما مالک قانونی این سند، دولت است و هر گاه دولت تشخیص دهد، دارندهاش باید آن را به دولت تحویل دهد.
یک انجمن رسمی وجود دارد به نام «گروه پاسپورت ملل پنج چشم» که کانادا نیز یکی از پنج عضو این انجمن است (سایر کشورهای عضو این انجمن عبارت‌اند از استرالیا، نیوزلند، انگلستان و ایالات متحده آمریکا)، و هدف از تشکیل این انجمن، آن بوده که کشورهای عضو، دانش و یافته‌ها و نوآوری‌های خود در زمینه توسعه اقدامات و سیاست‌های صدور پاسپورت را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.
الزامات
طبق «منشور حقوق و آزادی‌های کانادا» تمام شهروندان کانادا حق دارند هر زمان که خواستند، وارد خاک کانادا شوند. طبق قانونی که از نوامبر ۲۰۱۶ در پارلمان کانادا به تصویب رسیده و اکنون نیز لازم‌الاجرا است، تمام دارندگان پاسپورتِ بدون ویزا (به استثنای شهروندان و تبعه ایالات متحده آمریکا) باید قبل از سفر به کانادا درخواست «مجوز الکترونیکی سفر» (Electronic Travel Authorization – eTA) نمایند.
این بدان معناست که تمام شهروندان کشورهای دیگر، یا باید ویزای کانادا داشته باشند و یا اگر به خاطر روابط و توافق‌نامه‌های سیاسی کانادا با کشورشان نیازی به دریافت ویزای کانادا ندارند، باید حتما ده روز قبل از سفر خود به کانادا، به صورت آنلاین، درخواست ورود به خاک کانادا را ثبت کرده باشند. دولت کانادا می‌گوید که تنها هدف از این قانون، کنترل ورود مهاجرانی است که با ویزاهای موقت و غیردائمی به کانادا می‌آیند.
درخواست پاسپورت کانادا
تمام شهروندان کانادا می‌توانند درخواست خود برای دریافت پاسپورت را از داخل خاک این کشور به صورت حضوری (حضور در یکی از مراکز صدور پاسپورت یا یکی از غرفه‌های «خدمات کانادا» (Service Canada) ارایه دهند. امکان ارسال درخواست پاسپورت کانادا از طریق ایمیل نیز برای شهروندان این کشور وجود دارد.
البته کانادایی‌هایی که در ایالات متحده آمریکا به سر می‌برند، درخواست خود برای صدور پاسپورت را فقط باید از طریق ایمیل ارسال کنند. کانادایی‌هایی که در سایر کشورها زندگی می‌کنند برای درخواست پاسپورت باید به نزدیک‌ترین «پست‌های دیپلماتیک کانادا» (Canadian diplomatic posts ) مراجعه نمایند.
سیستم صدور پاسپورت کانادا با الگوبرداری از سیستم انگلستان تنظیم شده است و از این رو، متقاضیانی که برای اولین بار درخواست پاسپورت می‌کنند باید یک نفر ضامن (Guarantor) که متقاضی را حداقل دو سال است می‌شناسد، با حضور در مرکز صدور ویزا، هویت متقاضی را تایید کند.
اگر متقاضی در خارج از خاک کانادا درخواست گذرنامه کرده باشد، این ضامن باید شغلش یکی از شغل‌های رسمی و مورد تایید دولت باشد. این سیاست البته مختص کانادا و انگلستان نیست. استرالیا و نیوزلند نیز برای صدور پاسپورت، شرایط مشابهی در این زمینه دارند.
رد و ابطال پاسپورت
اداره مهاجرت کانادا این اختیار قانونی را دارد که درخواست صدور یا صدور مجدد پاسپورت را رد کند یا پاسپورتی که قبلا صادر شده است را ابطال نماید. علت رد درخواست پاسپورت یا ابطال پاسپورت معمولا یا نقص مدارک متقاضی است، یا عدم احراز شرایط لازم برای دریافت پاسپورت، و یا ارتکاب جرمی خاص از جانب متقاضی یا دارنده‌ی پاسپورت است.